Bạn đang xem bài viết Bánh Chưng Và Bánh Tét Ở Hai Miền Nam được cập nhật mới nhất tháng 10 năm 2023 trên website Efjg.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Nguồn gốc ra đời của bánh chưng và bánh tét khác nhau như thế nào?Nhắc đến sự khác nhau của bánh chưng bắc và bánh chưng tày miền nam thì đầu tiên phải kể đến nguồn gốc ra đời của 2 loại bánh này khác nhau.
Với bánh chưng: Bắt nguồn từ Sự tích Lang liêu vào đời vua Hùng thứ 6, khi nhà vua muốn tìm một loại lễ vật để dâng cúng Tiên Vương. Trong khi các hoàng tử thi nhau tìm những món ngon, vật lạ, sơn hào hải vị để bày tỏ lòng thành thì Lang Liêu – hoàng tử thứ 18 của vua Hùng đã mang đến hai thứ bánh vừa lạ vừa quen đó là Bánh chưng và bánh dày. Những món bánh độc đáo nhưng được làm ra từ những hạt gạo thứ lương thực quý hoá do trời ban qua đỗi thân thuộc với mọi người. Từ đó bánh chưng trở thành món bánh truyền thống của dân tộc ta cho đến ngày nay và là món bánh không thể thiếu trong mỗi dịp Tết đến xuân về.
Còn với bánh tét lại có nguồn gốc ra đời muộn hơn bánh chưng đó là vào năm 1789 trong cuộc kháng chiến chống quân Thanh nhà Nguyễn. Trong lúc vua Quang Trung cho quân lính của mình nghỉ ngơi thì đã có một binh lính dâng lên ông một chiếc bánh kỳ lạ, khi thưởng thức ông đã cảm nhận được hương vị tình yêu cùng sự nhớ thương với người vợ, với quê nhà. Từ đó, Quang Trung đã lệnh cho mọi người hàng năm vào mỗi dịp Tết đều phải gói loại bánh này để thể hiện được tình yêu gia đình, quê hương, đất nước và đặt tên cho loại bánh này là bánh tết. Trải qua nhiều thế hệ, loại bánh này được người dân gọi lái thành bánh tét như ngày nay.
Dù có nguồn gốc khác nhau nhưng bánh chưng và bánh tét đều là những loại bánh đặc trưng của dân tộc Việt Nam, gắn liền với những sự kiện lịch sử to lớn của đất nước thể hiện nét đẹp văn hoá nước ta.
Ý nghĩa của bánh chưng và bánh tétTại sao bánh chưng nương bắc và bánh tét là những loại bánh không thể thiếu trong mỗi dịp Tết Nguyên đán? Đáp án chính là ở mỗi loại bánh đều mang trong mình một ý nghĩa đặc biệt mà ít ai biết.
Ý nghĩa của bánh chưng hương bắc
– Bánh chưng – biểu tượng của đất: sở hữu hình dáng vuông vức với màu xanh lá hấp dẫn bên trong là những hạt nếp trời ban kết hợp cùng đậu xanh và thịt mỡ. Là loại bánh được làm ra từ những hạt gạo quý giá được trồng trên khắp mọi nơi trên đất nước vì vậy bánh chưng là một biểu tượng cao quý cho đất.
– Bánh chưng mang đến tình yêu thương: Không phải tự nhiên mà bánh chưng được chọn là món ăn đặc biệt quan trọng trong ngày Tết. Những chiếc bánh được gói vuông vức, tỉ mỉ, những hạt nếp cũng được chọn lọc kỹ lưỡng, phải đều nhau, không bị sạn. Nhân đậu xanh vàng ươm đã tách vỏ, cộng với một ít thịt nạc bỏ mỡ. Nhờ đôi bàn tay khéo léo và tình yêu thương vô bờ bến gói bánh chưng đã khiến chiếc bánh trở nên đặc biệt và quý giá hơn bao giờ hết.
– Bánh chưng tượng trưng cho nhân sinh, vũ trụ: Theo tín ngưỡng truyền thống của người Việt Nam, bánh chưng tượng trưng cho phần dương và bánh chưng tượng trưng cho phần âm. Trên mâm cúng năm mới, bánh đồng hồ dành cho Cha Long, bánh mặt trời dành cho Mẹ Tiên. Khi hai loại bánh này kết hợp với nhau trong ngày Tết đoàn viên sẽ thể hiện mong muốn lan tỏa ngày càng mạnh mẽ.
– Bánh chưng thể hiện ước mong cuộc sống no đủ, hạnh phúc: Bánh chưng tượng trưng cho sự dư giả, sung túc: Bánh chưng gồm có các nguyên liệu như thịt mỡ, đỗ xanh, gạo nếp và lá dong. Khi có những chiếc bánh chưng đầy đủ nhân thịt trong nhà mỗi dịp Tết đến là thể hiện mong ước của gia đình trong năm mới sẽ được no đủ, thịnh vượng.
Ý nghĩa của bánh tét miền Nam
– Bánh tét biểu tượng của tình yêu quê hương, đất nước, gia đình: Thời đất nước chưa loạn, những chiếc bánh ngọt tuy giản dị nhưng lại có thể làm no bụng, làm ấm lòng những người lính nơi tiền tuyến. Nhờ chiếc bánh tét mà hai vợ chồng thêm gắn bó, thêm yêu quê hương. Ngoài ra, vua Quang Trung không chỉ giỏi đánh giặc mà còn biết nghĩ đến truyền thống dân tộc khi mỗi dịp Tết đến xuân về, ông hạ lệnh nấu bánh chưng mừng Xuân để nhắc nhở con cháu phải biết trân trọng nguồn cội hơn.
– Không chỉ vậy cũng giống như bánh chưng, bánh tét cũng mang ý nghĩa của tình yêu thương, hạnh phúc, mong muốn một cuộc sống no đủ, thịnh vượng.
Chính những ý nghĩa của bánh chưng và bánh tét đã giúp cho loại bánh này được mọi người coi trọng và sử dụng trong mỗi dịp lễ tết.
Sự khác nhau về nguyên liệu làm bánhBánh chưng bắc và bánh chưng nam không chỉ khác nhau về nguồn gốc và ý nghĩa mà những nguyên liệu làm ra hai loại bánh này cũng khác nhau.
Bánh chưng thường được làm ra từ các nguyên liệu chính như: Gạo nếp, đỗ xanh, thịt ba chỉ lợn, lá dong, lạt. Ngoài ra để những chiếc bánh chưng trở nên độc đáo hơn người dân miền Bắc còn sử dụng cả gấc, giềng, lá dứa,… để tạo màu cho bánh chưng tạo nên các loại bánh chưng mới lạ như bánh chưng ngũ sắc, bánh chưng nếp cẩm,bánh chưng gấc,…
Còn đối với bánh Tét, nguyên liệu làm ra chúng cũng tương đối giống với bánh chưng như bao gồm: Gạo nếp, đỗ xanh, thịt ba chỉ lợn, lạt. Tuy nhiên đối với bánh tét người miền Nam thường dùng lá chuối thay vì lá dong. Về phần nhân bánh, không chỉ có thịt lợn mà họ còn dùng các loại nhân ngọt như chuối (người dân thường gọi là bánh chưng nhân chuối) vì khẩu vị của người dân nơi đây thích vị ngọt hơn miền bắc.
Sự khác nhau về hình dáng của bánh chưng miền Bắc và bánh tét miền NamKhi nhắc đến những điểm khác nhau của bánh chưng và bánh chưng tày thì chắc có lẽ điều mọi người sẽ nghĩ ngay đến đó là hình dạng của chúng.
Cụ thể, bánh chưng có hình vuông tượng trưng cho mặt đất. Điều này có thể được giải thích từ “Truyền thuyết về Bánh chưng và bánh dày” của Lang Liêu – hoàng thử thứ 18 dưới đời vua Hùng thứ 6 nổi tiếng ở Việt Nam đã được người dân truyền miệng nhau từ xa xưa cho đến tận ngày nay.
Ngược lại, bánh tét miền Nam có hình trụ. Sở dĩ bánh tét có hình trụ là sản phẩm của quá trình giao lưu văn hóa Việt Cộng, đồng thời cũng có thể là sự kế thừa những giá trị tiền nhân để lại. Khi người Việt bắt đầu khai hoang vùng đất phía nam Tân Cương, do tiếp thu các yếu tố tín ngưỡng của văn hóa Chămpa, trong đó có tín ngưỡng thờ thần lúa, cư dân Việt sau này đã sáng tạo ra loại bánh như ngày nay.
Đăng bởi: Phùng Phương Khánh
Từ khoá: Bánh chưng và bánh tét ở hai miền Nam – Bắc khác nhau như thế nào?
Bánh Chưng Có Bao Nhiêu Calo? Ăn Bánh Chưng Có Béo Không?
100g bánh chưng có bao nhiêu calo?
100g bánh chưng có bao nhiêu calo?
Bánh chưng là món ăn giàu chất dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe. Trong 100g bánh chưng sẽ cung cấp năng lượng khoảng 181kcal (1 kcal = 1000 calo).
Bên cạnh đó, 100g của một số loại bánh chưng khác sẽ cung cấp năng lượng như sau:
Bánh chưng chay: 150 kcal
Bánh chưng nếp cẩm: 169 kcal
Bánh chưng cốm: 52 kcal
Bánh chưng gấc: 170 kcal
Thành phần dinh dưỡng trong bánh chưng
Trong 100g bánh chưng sẽ chứa trung bình khoảng:
4,3g chất đạm
4,2g chất béo
31,6g chất bột đường
0,6g chất xơ
26g canxi
0,94g chất sắt
1,4g chất kẽm
Ăn bánh chưng có tác dụng gì?Ăn bánh chưng sẽ đem lại những giá trị về sức khỏe như:
Giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc: Với nguyên liệu có chứa đậu xanh, bánh chưng có tác dụng thanh nhiệt, mịn da, giải tất cả các chất độc. Bên cạnh đó gạo nếp của bánh chưng còn có tác dụng trị chứng ra mồ hôi, váng đầu chóng mặt…
Bổ sung chất đạm: Với nhân thịt lợn ở giữa, bánh chưng là nguồn cung cấp chất đạm (protein) – chất dinh dưỡng không thể thiếu cho mọi lứa tuổi.
Kháng khuẩn, kháng nấm: Hạt tiêu trong nguyên liệu làm bánh chưng có chứa hoạt chất oleoresin với công dụng là kháng khuẩn và kháng nấm hiệu quả, hỗ trợ quá trình đông máu.
Ngừa chứng đầy bụng: Hành trong thành phần bánh chưng có tác dụng sát trùng, ngừa chứng đầy bụng, chậm tiêu hóa hay viêm nhiễm đường ruột,…
Tốt cho hệ tiêu hóa, lợi tiểu: Lá dong của bánh chưng mang tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt cho cơ thể, giúp giải độc và lợi tiểu. Ngoài ra, lá dong còn có công năng bảo quản bánh được lâu, giữ màu xanh, mùi thơm và khai vị kích thích tiêu hoá.
Ăn bánh chưng có béo (mập) không?100gr bánh chưng sẽ chứa 181kcal, vì vậy chỉ cần ăn 200g bánh thôi thì sẽ có nguy cơ tăng cân vù vù, không kiểm soát được cân nặng là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra.
Đặc biệt, khi sử dụng bánh chưng rán lại càng nhiều chất béo. Và khi ăn bánh chưng rán, vị thơm ngon, giòn tan của chúng sẽ kích thích bạn ăn nhiều hơn. Hậu quả là không kiểm soát được cân nặng.
Ăn bánh chưng nhiều có tốt không?Để tiêu hóa 100g bánh chưng cung cấp 181kcal, bạn sẽ cần đạp xe hoặc chạy bộ 24 phút không nghỉ, 16 phút bơi lội… Với một buổi tập chăm chỉ tại phòng gym, bạn cũng chỉ đốt tối đa được 350kcal. Vì vậy khi bạn không nên ăn quá nhiều bánh chưng, mỗi ngày chỉ nên ăn khoảng 100-150g bánh chưng và chú ý rèn luyện sức khỏe để duy trì vóc dáng.
Bên cạnh đó, những người sau đây không nên ăn bánh chưng quá nhiều
Những người béo hoặc béo phì: Vì bánh chưng rất giàu năng lượng, nhiều tinh bột nên nếu đã mắc bệnh béo phì thì không nên ăn bánh chưng, nhất là bánh chưng rán chứa nhiều dầu mỡ.
Người bệnh cao huyết áp và tim mạch: Đây là đối tượng bệnh cũng cần tránh xa bánh chưng. Bởi cả hai loại bệnh này đều kiêng cữ những loại thực phẩm chứa nhiều chất đạm, chất béo…
Phụ nữ mang thai: Chị em đang trong thời kỳ mang thai không nên ăn nhiều bánh chưng thì sẽ bị đầy hơi, gây khó tiêu, tạo cảm giác khó chịu.
Người bị bệnh thận: Đối với người mắc bệnh thận thường kèm theo các triệu chứng như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu hoặc tăng mỡ máu thì cần tránh xa bánh chưng vì chúng chứa rất nhiều chất béo.
Người bị đau dạ dày: Vì có thành phần chứa gạo nếp và đỗ xanh, bánh chưng thực sự không tốt cho người bị đau dạ dày bởi 2 nguyên liệu này sẽ tạo ra hơi khiến người bệnh đầy bụng, ợ chua, khó tiêu…
Người bị mụn nhọt: Người bị mụn nhọt chỉ nên ăn ít bánh chưng vì loại bánh này làm nặng hơn tình trạng mụn nhọt.
Cách ăn bánh chưng không bị béoKhông ăn bánh Chưng chiên rán
Bánh chưng rán thường chứa rất nhiều chất béo. Ăn nhiều có thể bị đầy hơi, chướng bụng, gây khó tiêu, tạo cảm giác khó chịu và khiến bạn bị tăng cân mất kiểm soát.
Không ăn bánh Chưng kèm các món có tinh bột khác
Nếu đã ăn bánh chưng trong bữa rồi thì bạn không nên ăn thêm các món ăn chứa nhiều tinh bột khác ví dụ như cơm, xôi, bánh mì. Vì cơ thể nạp quá nhiều tinh bột cùng lúc sẽ dẫn đến tình trạng tăng cân, béo phì.
Ăn cùng với các loại rau xanh
Rau xanh chính là giải pháp ăn kèm với bánh chưng tuyệt vời giúp kiểm soát cân nặng của bạn. Khi ăn cùng các món như dưa muối chua, trái cây và rau xanh sẽ giúp chuyển hóa chất bột đường được nhanh hơn đồng thời không bị ngán.
Tập thể dục để đốt cháy calo
Bên cạnh đó, việc tập luyện thể thao cũng là một phương pháp hiệu quả để đốt cháy calo, giúp bạn không bị béo khi ăn bánh chưng. Bạn nên tập luyện đều đặn để hình thành lối sống lành mạnh, có lợi cho sức khoẻ. Bạn có thể áp dụng bài tập cardio, hay chơi một số môn thể thao như bơi lội, tập gym, chạy bộ…
Nên ăn bánh chưng vào thời điểm nào trong ngày?Ăn bánh chưng vào buổi tối khiến bạn cân nặng vù vù. Ngoài ra chúng còn khiến bụng đầy hơi, khó tiêu, gây chứng khó ngủ. Vì vậy, nếu yêu thích món ăn này, bạn chỉ nên ăn vào bữa sáng hoặc bữa trưa. Mỗi lần ăn bạn chỉ nên ăn khoảng 100g bánh, khoảng ⅛ cái bánh chưng.
Cách làm bánh chưng tại nhàBánh chưng được làm từ những nguyên liệu vô cùng đơn giản bao gồm: Gạo nếp, thịt ba chỉ và đậu xanh tách vỏ. Bánh và nguyên liệu được gói trong lá dong hoặc lá chuối và luộc trong thời gian 5 tiếng. Sau đó ngâm trong nước lạnh trong vòng 20 phút và ép nước từ 5 đến 8 tiếng.
Bánh chưng mang đến hương thơm hòa quyện đến từ lá dong. Chính vị ngọt bùi của đậu xanh cùng với vị ngậy béo của nhân thịt ba rọi và gạo nếp dẻo ngon, tất cả tạo nên hương vị Tết.
Advertisement
Những lưu ý khi ăn bánh chưng
Không nên ăn quá nhiều bánh chưng, chỉ nên ăn 100g bánh cho một bữa và chỉ nên ăn dưới 150g/1 ngày.
Chú ý đối tượng nên ăn ít bánh chưng và không nên ăn. Đặc biệt là người cao huyết áp và bị bệnh về tim mạch nên tránh xa bánh chưng.
Nên ăn kèm với rau xanh để dễ tiêu hóa
Không nên ăn bánh chưng vào buổi tối
Nguồn: Báo Lao Động
Làng Bánh Chưng Thanh Khúc
Mỗi dịp tết đến xuân về, trên bàn thờ tổ tiên của mỗi gia đình người Việt không thể nào thiếu món bánh chưng truyền thống. Truyền thuyết về chàng hoàng tử Lang Liêu làm bánh chưng dâng vua cha và được truyền ngôi mãi mãi còn khắc sâu trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam. Chiếc bánh chưng quý giá dường như đã quá quen thuộc với chúng ta nhưng câu chuyện về một làng quê chuyên làm bánh chưng gắn với truyền thuyết ấy thì không phải ai cũng biết. Đó là làng Thanh Khúc, còn gọi là Tranh Khúc, thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Chiếc bánh chưng xanh từ bao đời nay đã trở thành món ăn dân tộc không thể thiếu mỗi dịp tết đến, xuân về. Xưa kia, bánh chưng là lễ vật cao quý dùng để dâng biếu vua quan khởi nguồn từ câu chuyện truyền thuyết về hoàng tử Lang Liêu thời Hùng Vương, nhờ dâng vua cha loại bánh chưng quý giá này mà được nhường ngôi vua.
Men theo con đường nhỏ dọc triền đê sông Hồng từ Pháp Vân về Thanh Trì, rẽ xuống ra ngoài đê là tới làng Thanh Khúc. Ngay từ đầu làng, bạn đã bắt gặp từng đoàn xe ô tô, xe máy thồ hàng chở lá dong, than đá, gạo nếp vào làng và cũng từng chuyến nối nhau đem những chiếc bánh chưng còn nóng đang bốc hơi nghi ngút đem đi bán.
Bước chân vào làng, một cảnh tượng chưa từng thấy hiện ra trước mắt bạn. Nhà nhà, người người nhộn nhịp chuẩn bị gói bánh chưng, tấp nập đông vui như có cảm giác không khí tết đang đến rất gần. Từng chồng lá dong xanh mướt mát phơi đầy sân nhà, từng bó lạt trắng muốt xếp đầy hiên, hay những chồng bánh mới được gói vuông vắn. Người rửa lá, người đãi gạo, đỗ xanh, thái thịt… để chuẩn bị nổi lửa.
Chẳng biết nghề gói bánh chưng ở Thanh Khúc có từ bao giờ, chỉ biết rằng, bánh chưng của Thanh Khúc có một hương vị rất riêng, mà chỉ ăn một lần, du khách sẽ nhớ mãi. Mà kể cũng lạ, chiếc bánh chưng Thanh Khúc tưởng chừng như quen thuộc nhưng lại có bí kíp gia truyền mà người làng khác rất khó học lỏm.
Bánh chưng Tranh Khúc nổi tiếng bởi sự lâu đời (làng nghề có tuổi khoảng 100 năm), cách làm bánh sạch sẽ, chất lượng bánh thơm ngon, dày dặn, bảo quản được lâu. Hiện tại, bánh chưng của làng có mặt ở khắp các siêu thị trong nội thành Hà Nội, được ép chân không, bảo quản được khoảng 1 tháng mà bánh vẫn xanh, dền, thơm ngon.
Trẻ em cũng giúp người lớn làm những công việc đơn giản như rửa và tước sống lá.Bánh chưng Tranh Khúc nổi tiếng bởi sự lâu đời (làng nghề có tuổi khoảng 100 năm), cách làm bánh sạch sẽ, chất lượng bánh thơm ngon, dày dặn, bảo quản được lâu. Hiện tại, bánh chưng của làng có mặt ở khắp các siêu thị trong nội thành Hà Nội, được ép chân không, bảo quản được khoảng 1 tháng mà bánh vẫn xanh, dền, thơm ngon.Dù đã ở tuổi 90 nhưng cụ Tỵ vẫn giúp đỡ con cháu trong những ngày cao điểm.Hiện nay, bánh của Thanh Khúc chiếm khoảng 80% thị phần bánh chưng ở Hà Nội, chủ yếu bán ở các chợ lớn như Đồng Xuân, chợ Hôm, Yên Phụ, Thanh Xuân, các nhà hàng, khách sạn… ngoài ra còn gửi đi các tỉnh lân cận như Hà Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang. Bánh chưng Thanh Khúc không chỉ nổi tiếng thơm, ngon, với hương vị rất riêng không làng nghề nào sánh kịp, mà còn nổi tiếng bởi sản phẩm luôn đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm với logo, mã số, mã vạch, bao bì đã được đăng ký bản quyền.
Với người dân làng Tranh Khúc, việc gói bánh kinh doanh cũng được tính toán tỉ mỉ. Từ khâu đong gạo, đỗ xanh thật chuẩn thậm chí cân đo trọng lượng miếng thịt trước khi gói.
Đậu xanh cũng phải chọn loại ngon, dẻo. Trước đây khi chưa có đậu vỡ sẵn, dân làng thường chọn loại đậu hạt tiêu, sẫm màu, ngon và thơm ngậy hơn loại đậu mỡ hạt to, lại bở và dẻo. Đậu sau khi đãi sạch sẽ được nấu lên như nấu cơm, rồi chắt hết nước luộc đi và đem đánh nhuyễn. Như thế đậu không còn cái mùi ngai ngái của đậu sống như ở một số nơi vẫn làm.
Nhân đỗ xanh xay nhuyễn
Muốn bánh chưng thơm, ngon, bùi bùi, ngậy ngậy thì khâu lựa chọn thịt lợn cũng rất quan trọng. Thịt lợn phải là loại thịt ba chỉ, có đủ bì, mỡ, thịt, sau đó trần qua nước nóng trước khi thái để miếng thịt vừa sạch lại cứng, rồi mới ướp hạt tiêu, hành khô, mắm muối đầy đủ.
Thịt ba chỉ trộn tiêu làm nhân
Khi gói bánh phải gói chặt tay, buộc chặt rồi luộc 8-10 tiếng. Trong lúc luộc thường xuyên phải chú ý lửa lúc nào cũng phải cháy đều, không quá to cũng không quá nhỏ, để nước lúc nào cũng ngập hết mặt bánh. Nếu chẳng may để cạn quá, bánh sẽ chín không đều, thậm chí còn sống, sượng. Khi bánh chín, đem rửa qua nước lạnh cho bánh được sạch, lá không bị khô, xấu lá. Lúc bánh vẫn còn mềm thì dùng một tấm phên chèn để nước trong vỏ bánh chảy hết đi, giúp bánh nở đều, các góc chặt như nhau. Bánh chưng ngon là khi cắt ra phải chắc nhưng hạt gạo mềm, lại thơm mùi đỗ xanh, hành khô và hạt tiêu.
Sau khi gói, bánh đơợc luộc bằng hệ thống nồi hơi công nghiệp
Chắt thêm nước vào thùng luộc bánh
Những tấm bánh vừa dỡ ra, để trên mâm cho ráo nước
Ở Thanh Khúc, bánh chưng được làm rộn rịp nhất là từ tháng 1 đến tháng 4 âm lịch. Từ tháng 4 đến tháng 8, thời tiết nóng, bánh tiêu thụ ít thì người làng lại chuyển sang làm bánh dầy. Đặc biệt vào những dịp giáp tết, làng Thanh Khúc làm bánh chưng không kịp với đơn đặt hàng từ khắp nơi đổ về. Ngày thường, mỗi gia đình làm khoảng 1-2 yến gạo, nhưng vào những ngày này thì có khi làm tới 1-2 tạ gạo. Những “đại gia bánh chưng” có thể sản xuất trên 2000 chiếc bánh trong một ngày. Những người thợ chuyên nghiệp của làng gói hàng chục chiếc bánh không cần khuôn mà chiếc nào cũng vuông chằn chặn như chiếc nào.
Bánh chưng Thanh Khúc giờ đây đã theo chân người tiêu dùng đến khắp mọi miền đất nước và trở thành một thương hiệu nổi tiếng trong cả nước. Khoảng chục năm trở lại đây khi người dân thành phố không còn có thói quen gói bánh chưng trong dịp tết nữa, thêm vào đó nhu cầu ăn uống cũng nhiều và đa dạng hơn, với sự xuất hiện của nhiều nhà hàng, khách sạn, nên nhu cầu tiêu thụ bánh chưng ngày càng tăng cao. Do vậy người làng Tranh Khúc có cơ hội phất lên nhờ nghề gói bánh chưng truyền thống. Đặc biệt, từ khi Sở Công thương Hà Nội và Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định chấp nhận đăng ký nhãn hiệu làng nghề Tranh Khúc của xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội, với sản phẩm truyền thống là bánh chưng và bánh dày thì bánh chưng Thanh Khúc càng được người tiêu dùng tín nhiệm hơn.
Người làng Tranh Khúc rất biết giữ gìn danh tiếng của mình, nhất là từ khi được Sở Công thương Hà Nội và Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (Bộ KH&CN) ban hành quyết định chấp nhận đăng ký nhãn hiệu làng nghề Tranh Khúc với sản phẩm bánh chưng, bánh dày truyền thống. Các hộ sản xuất không vì lợi nhuận hoặc cạnh tranh mà làm nguyên liệu kém đi.
Giờ đây, bánh chưng Tranh Khúc đã có mặt tại khắp các siêu thị, các cửa hàng tiện ích, các cửa hàng thực phẩm có tên tuổi và xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới như Úc, Đức, Nga… phục vụ bà con Việt kiều đón tết. Nhờ nghề gói bánh chưng mà bà con Thanh Khúc thực sự đã đổi đời. Những ngôi nhà cao tầng mới xây mọc lên, những con đường trải bê tông khang trang sạch sẽ, người dân phấn khởi lao động sản xuất hăng say. Tất cả đang tạo nên một làng Thanh Khúc rất riêng, rất đặc trưng giữa muôn vàn những làng nghề, phố nghề truyền thống của Thăng Long – Hà Nội ngàn năm văn hiến.
Làng Tranh Khúc những ngày cuối năm thật bận rộn. Mặc dù Tết vẫn còn gần một tháng nữa nhưng khắp làng trên xóm dưới đã thấy tíu tít người đi rửa lá dong để gói bánh chưng. Nhà nhà, người người, già trẻ lớn bé… đều có việc để làm, tạo nên không khí nhộn nhịp, mang đầy phong vị Tết cổ truyền – điều rất khó tìm thấy ở nơi phố phường chật hẹp. Tết ở đây luôn đến sớm hơn các địa phương khác cả tháng là vì thế.
Tranh Khúc trước đây đã có nghề gói bánh chưng nhưng cơ bản vẫn là làng thuần nông nên kinh tế khá khó khăn. Tốc độ đô thị hóa khiến đất đai ngày càng ít dần đi, nghề nông cũng không đủ nuôi người. Nhưng cũng chính nhờ đô thị phát triển nên nghề gói bánh chưng truyền thống của làng mới ngày càng “phất”. Hiện nay không ít người đã giàu lên, làng cũng “thay da đổi thịt” nhờ chính cái nghề truyền thống của ông cha để lại.
Quanh nhà “vua bánh chưng” ngập những lá dong, lạt, gạo nếp. Đến nỗi, khách đến phải tìm mãi mới có một khoảng trống khoanh chân trên chiếc chiếu hoa. Ngoài sân chất hàng bó lá, trong nhà mọi khoảng trống cũng đều được tận dụng để tập kết lá. Cứ mỗi ngày qua đi khối lượng lá khổng lồ đó lại được gói bánh, rồi lá mới được chất vào.
Trong không khí vui tết, vui xuân, người thưởng thức bánh chưng mới cảm nhận được cái hương vị đậm đà của một loại bánh dân tộc. Tết mang vài cặp bánh chưng Thanh Khúc tới nhà ai thì như đem niềm vui, đem không khí ấm áp của mùa xuân tràn ngập vào gia đình đó.
Làng Tranh Khúc, xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội là nơi làm bánh chưng nổi tiếng nhất tại Hà Nội. Bánh chưng xanh truyền thống ở đây không chỉ có mặt trên khắp đất nước mà còn được xuất khẩu đi nước ngoài. Khoảng 3, 4 năm trở lại đây, bên cạnh chiếc bánh chưng xanh, làng Tranh Khúc còn làm thêm bánh chưng gấc. Ban đầu, người trong làng chỉ làm ăn chơi trong gia đình và biếu họ hàng, nhưng sau đó nhiều người có nhu cầu nên bánh được làm phổ biến.
1. Bánh chưng gấc
Thực ra, bánh chưng gấc không phải là một “sáng kiến” mới của người làng Tranh Khúc, từ xa xưa, bánh chưng gấc đã rất quen thuộc trong mâm Tết của người Việt. Nhưng không hiểu sao, theo thời gian, bánh chưng gấc dần dần biến mất. Người làng lý giải, có thể do bánh có nhân ngọt, khó bảo quản.
Tuy nhiên, sự trở lại của bánh chưng đỏ thời gian gần đây lại được nhiều người đón nhận nồng nhiệt như một món ăn mới lạ đẹp mắt nhìn như xôi gấc nhưng lại dẻo, nhuyễn của bánh chưng. Về cơ bản, bánh chưng gấc có vỏ ngoài vẫn là màu xanh truyền thống, nhưng bên trong là màu đỏ au rất đẹp, thơm ngầy ngậy vị gấc. Nhân bánh chưng vẫn là đỏ xanh nhưng trộn thêm đường, vẫn có thịt heo nhưng nạc nhiều hơn mỡ.
2. Bánh chưng cẩm
Là món bánh không thể thiếu trong mâm cỗ cúng gia tiên của người dân tộc Tày ở huyện miền núi Bắc Sơn (tỉnh Lạng Sơn). Hình dáng chiếc bánh này rất giống bánh tét ở miền Nam được làm theo hình trụ. Điểm độc đáo của món bánh này chính là màu đen của bánh. Đó là một màu đen tím như hạt nếp cẩm nhưng lại rất mềm và dẻo, vị thanh mát.
Bánh chưng của người Tày
Vào tháng 10 âm lịch, khi gặt vụ mùa xong, người Tày tỉ mẩn chọn từng cọng rơm nếp to, mọng, vàng đem về rửa sạch bằng dòng nước suối tinh khiết chảy từ trong khe núi. Sau đó, phơi khô và đem đốt thành tro, vò mịn, dùng miếng vải xô rây lấy phần mịn nhất của tro. Gạo nếp sau khi được vo sạch sẽ được trộn cùng với tro mịn từ gốc rơm, rạ sao cho những hạt nếp tròn mây mẩy được bao bọc bởi màu đen của tro.
Gạo nếp sau khi được vo sạch sẽ được trộn cùng với tro mịn từ gốc rơm
Nhân của món bánh này cũng thật khác lạ, người Tày trộn thêm cả hành vào nhân thịt mỡ cùng với hạt tiêu vỡ bọc ngoài là đậu xanh. Lá để gói bánh chưng cẩm là những chiếc lá dong rừng bánh tẻ khổ nhỏ có màu xanh đậm. Chiếc bánh được gói thành hình trụ dài khoảng 30 cm, đường kính độ 7 cm, dùng lạt dài cuốn quanh cho chặt rồi được nấu bằng những cây củi đượm lửa nên có hương vị thơm ngon rất đặc trưng.
Bánh chưng cẩm có hương vị rất riêng khi có vị thanh mát đặc trưng do chính tro “khử” vị chua, độ nóng của gạo nếp tạo nên. Vì vậy, không có gì là ngạc nhiên khi khách thập phương tới với Bắc Sơn có thể ăn vèo vèo cả chiếc bánh chưng to đùng mà không bị nóng cổ, nóng bụng.
3. Bánh chưng cốm
Mở chiếc bánh chưng cốm, hương thơm tỏa ra quấn quít lấy thực khách không rời. Dùng đũa, sắn miếng bánh chưng ra mới thấy hết sự khéo léo tài tình của người làm ra nó. Từng hạt nếp vẫn nguyên màu xanh ngọc, quyện vào nhau. Gạo để làm bánh chưng cốm là cốm khô cùng với gạo nếp ngâm với lá thơm tạo màu xanh cũng như mùi thơm đặc trưng. Nhân bánh chưng cốm thường là nhân ngọt, đậu xanh được nấu giống chè kho, cũng có thêm thịt nạc bên trong.
Muốn ăn bánh chưng cốm, bạn có thể đặt hàng qua mạng
Hiện nay, tại Hà Nội, muốn ăn bánh chưng cốm, bạn có thể đặt hàng qua mạng. Chị Hương Giang, chủ của món bánh chưng cốm này cũng có cách giữ bí quyết rất đặc biệt. Chị không tiết lộ nơi làm bánh, khách hàng có thể lên một số trang rao vặt, website về trẻ nhỏ để đặt hàng. Chị kể, bánh do ông ngoại đã 86 tuổi của chị gói. Ông là người rất cẩn thận từ khâu chọn gạo, chọn đậu làm nhân tới những chiếc lá để gói. Trước khi làm cho khách, ông phải làm thử để ăn xem có giữ đúng vị truyền thống hay không. Chiếc bánh của ông gói không “bóng bảy” và vuông thành sắc cạnh như những chiếc bánh bây giờ nhưng chỉ cần cầm chiếc bánh chắc nịch, vỏ mỏng, thơm phức là đã thấy thèm thuồng khó tả.
Cho dù nguồn gốc xuất xứ trong vòng bí mật, nhưng những chiếc bánh chưng cốm trở thành “hàng xách tay” mà nhiều bà mẹ trẻ, nhiều cô dâu hiền chọn làm quà biếu trong dịp tết từ trong nam ngoài bắc. Giá của mỗi chiếc bánh cũng gây “choáng” với người mua: Bánh chưng cốm to loại đặc biệt: 100.000 đồng/cái, loại vừa 80.000 đồng/cái (chưa tính tiền vận chuyển).
Đăng bởi: Bống Bống
Từ khoá: Làng bánh chưng Thanh Khúc
Cách Gói Bánh Chưng Ngày Tết 2023 Hướng Dẫn Gói Bánh Chưng Vuông, Đẹp Cho Ngày Tết
– Lá dong có hình elip, tán lá to, rộng, có màu xanh tươi rất đẹp. Người ta thường dùng lá dong gói bánh chưng để bánh có màu đẹp cũng như bắt mắt hơn dùng lá chuối.
– Để có thể chọn được lá dong tươi, bạn quan sát kĩ phần bên ngoài của lá. Lá phải tươi, có độ dai tốt, không bị giòn. Chọn lá có màu sắc xanh đậm, phiến lá to vừa phải để có thể gói trọn được phần nhân bên trong.
– Nên chọn loại lá bánh tẻ là lá không quá già cũng không quá non, như vậy bánh mới có được màu xanh đẹp.
– Không nên chọn những lá héo, sờ vào có cảm giác khô cứng, không mềm dai như lá tươi. Chọn những lá còn nguyên vẹn, không bị tét hay rách ở bất kì phần nào.
– Một chiếc bánh chưng cần khoảng 4 lá dong. Vì vậy bạn nên nhắm chừng và chọn số lượng lá phù hợp với số lượng bánh muốn làm.
– Trước khi gói bánh, lá dong cần được ngâm vào trong thau nước từ 30 đến 45 phút. Sau đó, dùng khăn mềm lau rửa nhẹ nhàng hai bên mặt lá thật sạch và để ráo nước.
– Dùng khăn khô, sạch lau lại lá một lần nữa để lá không còn nước
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
Lá dong để gói: 50 cái nên chọn những loại lá bánh tẻ (là loại lá không non quá, cũng không bị già quá). Kích thước của lá nên to đều nhau để khi gói bánh không bị xộc xệch.
Gạo nếp: 5 cân (nên dùng loại gạo ngon)
Đỗ xanh: 1.5 cân( chọn loại đỗ mới, bở, vàng thì bánh mới ngon)
Thịt Ba chỉ: 1 cân
Hạt tiêu, muối.
Mỗi chiếc bánh khi gói bằng tay sẽ cần khoảng 4 chiếc lá dong, nhưng các bạn cứ chuẩn bị dư dư lá ra 1 chút để trong quá trình gói bánh nếu bị rách lá thì sẽ có lá thay thế. Lá dong nên chọn loại lá bánh tẻ (là loại lá không non quá mà cũng không già quá), kích thước lá to đều nhau thì sẽ dễ gói hơn.
+ Bước 2: Gạo các bạn đem ngâm khoảng 2 tiếng cho gạo được mềm ( không ngâm gạo quá lâu sẽ khiến gạo bị chua và bở). Sau khi ngâm đủ thời gian, các bạn đem đãi gạo vài lần cho sạch, nhặt bỏ những hạt xấu. Để bánh có vị đậm đà, các bạn đem xóc gạo với 1 thìa con muối.
+ Bước 3: Lá dong về các bạn đem rửa thật sạch, lá sạch sẽ giúp giữ bánh được lâu, không bị nhanh hỏng. Lá sau khi rửa sạch đem lâu khô. Tiếp đó, dùng kéo cắt phần sống lá, các bạn nên chú ý cắt khéo 1 chút để không bị cắt vào phần lá, sẽ dễ bị rách. Phần sống lá sau khi cắt ra đem giữ lại sẽ còn dùng cho những bước sau.
+ Bước 5: Công đoạn có lẽ khiến các bạn trăn trở nhất đó là gói bánh. Khá đơn giản thôi, trước tiên các bạn xếp 4 lá vuông góc như hình dưới, 2 lá dong ở dưới úp mặt lá xuống, còn 2 lá dong ở trên thì đem ngửa mặt lá lên (mục đích là khi dỡ bánh, bánh sẽ không bị dính vào lá).
Cho 1 bát con gạo vào giữa mặt lá như hình dưới
+ Bước 6: Đặt nhân vừa vo tròn lên phần gạo
Đổ 1 bát con gạo nữa lên phía trên phần nhân. Dùng tay san đều cho gạo phủ kín phần nhân.
Sau đó, gấp phần đầu lá dưới lên. Bóp mép hai bên phần đầu trên của bánh, gấp nốt phần lá thừa ở bên trên lại cho vuông vắn.
+ Bước 8: Các bạn cần chuẩn bị 4 chiếc lạt để gói bánh. Buộc 2 chiếc lạt đầu tiên song song để giữ cho bánh chặt. Hai lạt sau vuông góc với 2 lạt trước.
Sau khi buộc xong, dùng tay ấn 4 phía của bánh để bánh được chặt và vuông đẹp hơn.
Tiếp theo, các bạn giỗ bánh xuống mặt bàn để bánh được chắc hơn. Thử lắc bánh, nếu còn nghe tiếng gạo bên trong là bánh gói chưa được chặt.
Nấu trong khoảng từ 8-10 tiếng thì các bạn vớt bánh ra. Sau khi vớt bánh, các bạn dùng khăn nhúng qua nước lã rồi lau sạch mặt bánh. Tìm chỗ thoáng mát trong nhà, vớt bánh ra rồi đặt 1 tấm ván lên trên. Dùng vật nặng đặt lên tấm ván sẽ giúp bánh được săn chắc lại.
+ Bước 1: Xếp 4 lá dong giống như xếp để gói bằng tay, 2 lá dưới úp mặt phải xuống, 2 lá trên ngửa mặt phải lên. Úp ngược khuôn trong lên chính giữa lá.
+ Bước 3: Khi lá dong đã được gấp thành một hình vuông vức, dùng khuôn ngoài đặt bao quanh khuôn trong rồi mở lá và nhấc khuôn trong ra.
+ Bước 4: Cho nguyên liệu gói lần lượt vào phần khuôn lá đã được định hình. Đầu tiên là 1 bát con gạo nếp được dàn đều là khắp khuôn, rồi đến đỗ xanh, thịt đã ướp. Tiếp tục một lượt đỗ, một lượt gạo rồi gói lá lại thật gọn gàng, kín đều bánh theo các nếp gấp đã có.
+ Bước 5: Sau khi gói xong, dùng một tay giữ phần lá để cố định đồng thời nhẹ nhàng khuôn bánh ra. Sau đó dùng 4 chiếc lạt buộc chặt bánh. Bạn nhớ cài phần lạt thừa vào các lớp lạt để chiếc bánh được gọn gàng.
+ Bước 1: Cho những lá dong thừa, cuống lá, sống lá vào đáy nồi trước khi xếp bánh lên trên để bánh có thêm hương vị và không bị cháy ở đáy nồi. Xếp bánh thẳng đứng rồi đổ ngập nước quá mặt nước rồi đặt lên bếp đun.
+ Bước 2: Đun lửa to cho đến khi sôi thì giảm bớt. Bánh luôn phải ngập nước khi luộc nên bạn cần phải chuẩn bị sẵn nước cho nồi bánh chưng. Cứ 1 tiếng bạn kiểm tra mực nước trong nồi 1 lần. Nếu nước giảm thì tiếp nước vào.
+ Bước 3: Bánh chưng luộc bằng bếp củi đủ 12 tiếng thì bánh chín, không lo bị “lại gạo” sau này.
Vớt bánh ra và xếp thành nhiều lớp, dùng miếng gỗ phẳng hoặc mâm đè lên rồi dùng một vật nặng vừa phải đặt lên trên để bánh được ép rền, phẳng đẹp.
Để có được những chiếc bánh chưng ngon, đẹp trong những ngày Tết, đòi hỏi người gói phải tinh tế, cẩn thận từ khâu chọn nguyên liệu tới khâu luộc bánh.
Những năm gần đây, những gia đình nhỏ ở thành phố cũng tự gói bánh chưng. Tuy hơi tốn công sức và chút thời gian nhưng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đồng thời giúp con cháu hiểu thêm về một phong tục truyền thống hay của dân tộc, đem không khí Tết đến gần hơn với mọi người.
Sau khi nấu chín bánh chưng, vớt bánh ra rửa qua nước lạnh cho sạch nhớt. Đặt bánh lên 1 mặt phẳng, dùng một vật nặng đè lên trên ép bánh trong vài tiếng để cho bánh ra bớt nước và chặt lại (không nên đè quá nặng sẽ làm bánh bị bục).
Treo bánh nơi mát, thoáng gió hoặc để nguyên lá gói vào tủ lạnh, ăn đến đâu cắt đến đó, phần mặt cắt, lấy giấy nilông bao kín lại. Nếu bánh có hiện tượng lại gạo (bánh cứng) bạn nên luộc, chiên hoặc hấp lại.
Lá bánh phải rửa kĩ và để ráo nước hoặc gói bằng lá dong đã được luộc rồi thì bánh để được lâu hơn.
Cách Làm Bánh Chưng Vuông Chuẩn Nhất
Bánh chưng vuông
Phục vụ: 10 chiếc Thời gian nấu: 600 phút Độ khó: Dễ In công thức
Nguyên liệu
Gạo nếp: 4.5kg
Đậu xanh không vỏ: 2kg
Thịt lợn ba chỉ: 2kg
Muối: 7 muỗng canh
Bột ngọt: 3 muỗng canh
Tiêu: 1/2 Muỗng canh
Lá dong: 40 lá
Hướng dẫnSơ chế
Vo sạch gạo nếp, đậu xanh không vỏ, cho vào thau đổ ngập nước, ngâm khoảng 6 giờ hoặc qua đêm. Sau đó, vớt gạo nếp, đậu xanh không vỏ ra rổ, để riêng. Thêm 4.5 muỗng canh muối, 1.5 muỗng canh bột ngọt trộn đều với gạo nếp. Tương tự trộn đều 1.5 muỗng canh muối, 1 muỗng canh bột ngọt với đậu xanh không vỏ.
Dùng lá dong xanh sậm gói bánh chưng xanh là chuẩn nhất. Rửa sạch lá dong, dùng khăn lau sạch nước và bụi bám trên lá. Ngâm dây lạt dùng buộc bánh chưng vào nước cho mềm, dẻo. Dùng dao cắt bỏ sơ phần xương lá dong, để riêng.
Thịt lợn ba chỉ đem rửa sạch thịt heo, cắt thịt thành những miếng to vừa ăn, ướp thịt ba chỉ với 1 muỗng canh muối, 0.5 muỗng canh bột ngọt, 1/2 muỗng canh tiêu cho ngấm, để khoảng 30 phút.
Gấp lá dong làm đôi, cắt bỏ 2 đầu lá sao cho phần lá gói dài 16.5cm. Chia lá thành 2 loại, phần lá to để gói bên ngoài, lá nhỏ hơn để lót bên trong.
Gói Bánh
Gắp đôi lá lại, mặt có viền nhỏ sẽ nằm trên. Gấp miếng lá vào trong thành hình tam giác, dùng tay vuốt tạo viền. Sau đó, mở lá rộng ra, tay trái cố định đầu lá bên trái, bàn tay phải đặt lên miếng lá giữ cố định lên mặt phẳng. Dùng ngón tay cái của tay phải ấn ngược lại đường gấp tam giác vào trong, đồng thời di chuyển tay trái là cho lá đứng dậy thành 2 mặt phẳng vuông góc.
Xếp lá đã gấp vào khuôn làm bánh chưng cho vuông vức. Đặt 2 lá ngoài đã gấp vào 2 góc đối diện của khuôn bánh. Hạ miếng lá đã gấp vào trong xuống để chúng có thể cố định vào nhau. Sau đó đặt tiếp 2 miếng lá trong vào 2 góc đối diện khác của khuôn. Ở phần tiếp giáp của 2 lá ngoài còn hở, bạn nên đặt vào 1 miếng lá theo hình chữ “V” để làm kín lại.
Trước khi gói bánh đặt cọng dây lạt dưới khuôn sao cho vuông góc với người ngồi gói. Cho 200gr gạo nếp vào khuôn gói bánh chưng, dàn đều. Tiếp theo, cho 100gr đậu xanh. Xếp thịt heo lên trên (phần mỡ ở giữa, thịt đùi ở 2 bên). Làm lặp lại thêm 1 lần nữa, cho 100gr đậu xanh vào (không để đậu xanh dàn ra hai bên). Cuối cùng, cho 250 gạo nếp còn lại vào.
Lót 1 miếng lá dong lên bề mặt nếp. Nhẹ nhàng dùng tay gấp 2 bên lá dong lại như hình. Dùng dây lạt gói bánh chưng xanh lại cho cố định.
Luộc bánh
Xếp phần cuống, lá dong còn dư vào đáy nồi. Cho bánh vào, đổ ngập nước, đậy kín nắp, nấu bánh khoảng 10 giờ là bánh chín.
Bánh chưng nấu chín, vớt ra khỏi nồi, rửa sạch bánh chưng với nước lạnh. Đặt 2 cái bánh chưng lên nhau, sử dụng miếng ván gỗ nặng đặt lên bánh. Với cách làm này, phần nếp của bánh chưng xanh sẽ được săn chắc, không bị nhão.
Đăng bởi: Bàn Văn Minh
Từ khoá: Cách làm bánh chưng vuông chuẩn nhất
Bánh Bột Lọc: Món Bánh “Cởi Mở” Bậc Nhất Và Chuyến Chu Du Khắp 3 Miền
Không chỉ nổi tiếng về di tích lịch sử – văn hóa, Huế còn chứa đựng cả nền ẩm thực độc đáo. Và làm sao có thể bỏ qua món bánh bột lọc vừa “cởi mở” vừa tinh tế trong thiên đường nhân gian này?
Bánh bột lọc Huế: Tinh hoa ẩm thực cố đôQuả thực hiếm có món nào như bánh bột lọc được nhiều địa phương nhận công nhận là đặc sản. Từ khu vực miền Bắc đến miền Nam đều có địa phương vinh danh thức ăn này.
Tuy nhiên xét về nguồn gốc sâu xa, ai cũng phải nhất chí quê hương bánh chính là Huế. Cùng với bánh nậm, bánh khọt, bánh bột lọc đã trở thành món ăn vặt dân dã của cố đô.
Chính những người con Huế xa xứ đã đem theo đặc sản này đi khắp các miền đất nước. Thậm chí, hương vị bánh còn được xếp trong top 30 món bánh ngon nhất thế giới.
Bánh bột lọc mang đậm nét giao thoa giữa ẩm thực cung đình và dân dã đặc trưng của xứ Huế.
Tại đây, những món ăn dân gian được biến tấu và dâng lên vua chúa, những món cung đình lại được đầu bếp nấu cho cả gia đình thưởng thức.
Chính điều đó đã mang tới nét “đài các” và dung dị chỉ trong một gói bánh bé nhỏ. Với người Huế ngày nay, bánh bột lọc vốn đã trở thành thức quà quen thuộc.
Từ đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ, bánh đã trở thành thương hiệu riêng mà ai cũng muốn một lầm nếm thử và mua làm quà.
Nhiều lữ khách không ngại rong ruổi các ngóc ngách để tìm hương vị chính gốc của món bánh này.
Bánh bột lọc 3 miền có gì khác nhau?Thật thú vị khi bánh bột lọc “đi” đến đâu cũng trở thành đặc sản. Nó phổ biến ở từ Hà Nội, Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh, Huế đến Quảng Bình, Quảng Ngãi. Trải qua cuộc hành trình dài hơi, thành phần bánh cũng được biến đổi theo khẩu vị dân bản địa.
Ở Huế, bánh bột lọc trong vắt với nhân tôm, thường bọc lá xanh. Nước chấm ăn cũng chỉ là nước mắm pha loãng, đôi khi điểm vài miếng đu đủ xanh. Bánh bột lọc ở Huế thường được ăn chung với các loại bánh khác.
Ở Quảng Bình, bánh mang hương vị bột sắn đậm đà. Những thành phần và cách làm truyền thống từ tôm đất tới nước mắm đều được giữ nguyên.
Sự khác biệt ở phiên bản thủ đô là rõ rệt nhất. Bán bột lọc Hà Nội có màu trắng đục, vỏ dày trái ngược với vẻ trong vắt, mịn màng ở xứ Huế. Phần bột năng làm vỏ được thêm chút muối rồi trộn trong thố. Sau đó, bột được đem cán mỏng trước khi cho nhân.
Nhân bánh sử dụng thịt lợn băm trộn với mộc nhĩ có phần giống bánh giò. Tôm cũng khá bé. Khác với nước mắm nguyên chất, nước chấm bánh Hà Nội được nêm thêm đường, giấm, đu đủ xanh, ít lạc vụn. Nếu thích bạn có thể ăn kèm với kinh giới.
Một biến thể thú vị ở Hà Nội là bánh bột lọc chan tại Thụy Khê. Một bát bánh thả trong nước mắm nóng hổi quả thực là thú vui ngày đông.
Ngoài ra, bánh bột lọc cũng du nhập vào Sài Gòn cũng. Bánh ở đây thường chỉ dùng tôm. Nước chấm tương tự miền Bắc nhưng ngọt và cay hơn. Người Sài Gòn chuộng dùng bột lọc này nhấm nháp cho món tiếp theo.
Cách làm bánh bột lọc chuẩn truyền thốngBánh bột lọc giản dị cả về nguyên liệu và cách chế biến. Song điều này không có nghĩa chiếc bánh này thiếu đi sự tinh tế. Thậm chí, chút xơ xảy cũng có thể biến bột bánh dẻo thành sing gum. Để đảm bảo độ trong dẻo, béo ngậy thì đòi hỏi người làm phải nắm vững phương pháp chế biến.
Từ khâu sơ chế nguyên liệu…Nguyên liệu cơ bản gồm bột năng, tôm đất, thịt heo ba chỉ. Đầu tiên, tôm phải được rửa sạch. Nếu muốn có màu hồng đẹp mắt, người làm sẽ để nguyên vỏ khi hấp chín.
Chút thịt lợn ba chỉ thái hạt lựu tăng thêm vị ngầy ngậy, đậm đà hơn cho bánh
Tiếp đó, đầu bếp đem ướp tôm với mắm tiêu, sau đổ vào chảo đảo đều. Lửa chỉ giữ ở mức nhỏ để tôm chín vừa và vẫn giữ được độ tươi giòn.
Nhồi bột là công đoạn phức tạp nhất. Bột sắn đã lọc được đem luộc chín một phần rồi trộn với bột sống. Nếu kinh nghiệm còn non, hỗn hợp thường không có độ dẻo như mong muốn.
Bột dễ bị chảy, không đạt được độ dẻo cần thiết như bột nếp, bột mỳ. Thêm ít muối, đường, dầu ăn và nhào đều tay sẽ giúp bột bánh dẻo hơn.
Cầu kỳ hơn người chế biến có thể tự làm bột sắn. Củ tươi được chọn phải mập mạp, khi bấm nhẹ chảy nhựa trắng.
Sau đó sắc được gọt vỏ, xắt lát và ngâm chừng 1 tuần cho hết nhựa. Tiếp đó, sắn được đem phơi khô xay bột để dùng dần.
…đến khâu tạo hình và hấp bánhLá gói thường dùng là lá chuối xanh do mùi thơm đặc biệt. Đôi khi, người ta lại sử dụng lá dong thay thế. Trước khi gói, lá được rửa sạch rồi hơ qua lửa hoặc trụng nước sôi để làm mềm.
Sau đó, người làm quét chút dầu lạc để không bị dính lá. Từng phần bột nhỏ được đặt giữa lá dàn mỏng. Tiếp đó, người chế biến cho tôm thịt vào rồi dần bột ra nối liền các góc. Khâu tạo hình kết thú với hai mép lá xếp chồng lên nhau.
Khi nồi nước vừa sôi, người làm đặt từng chiếc bánh nhỏ vào vỉ hấp cách thủy. Chỉ khoảng 15 phút là bánh đã chín.
Dù ở vùng miền nào, thành phẩm đều cần đạt độ mềm dai, màu trong vừa phải, không vón bột hay quá nhão. Khi cắn thử, bạn nhanh chóng cảm nhận được độ sừn sựt của bột, vị tôm tươi mới cùng béo ngậy của thịt mỡ.
Để làm nổi bật hương vị bánh, người Huế thường dùng nước mắm pha chanh ớt. Hành phi, vụn tôm hay bánh mỳ chiên được phủ lên tạo nên sắc độ óng ánh cho đĩa bánh. Bánh tuy nhỏ nhưng cứ quấn quít nơi đầu lưỡi.
Các biến thể bánh bột lọcDựa vào cách làm bánh bột lọc cơ bản, người Huế đã biến tấu thành nhiều món mới giúp thực khách không khỏi nhàm chán. Do đó, bạn có thể thỏa mãn chọn lựa biến thể phù hợp với khẩu vị cá nhân.
Bánh bột lọc góiHai bánh bột lọc phổ biến nhất là gói lá chuối và bánh trần. Nếu bánh bột lọc trần như cô gái thành thị cởi mở, ngây thơ, gần gũi thì bánh bột lọc bọc lá lại như nàng thơ xứ Huế e ấp trong nón lá.
Tương tự như các biến thể khác, bánh lọc gói lá được làm từ bột năng, tôm rim và thịt mỡ. Chính lớp lá bọc ngoài đã tạo nên mùi thơm độc đáo cho món bánh này. Tùy vào sở thích, người chế biến có thể dùng lá chuối hay lá dong. Sau khi bóc vỏ, thực khách sẽ trông thấy ngay chiếc bánh mềm, dai, trong suốt với phần nhân lộ hẳn ra.
Khi thưởng thức bánh gói lá, người Huế thường dùng nước mắm nguyên chất thêm chút cay nồng của ớt cao sản. Giá bánh thường dao động từ 3.000 – 5.000 đồng/1 chiếc.
Bánh bột lọc trầnĐây là món ăn vỉa hè phổ biến tại xứ Huế. Dụng cụ làm cũng cực kỳ đơn giản, chỉ với rổ gia vị và âu bánh đã chín. Khác với bánh gói lá, bánh bột lọc trần có cả nhân tôm với nhân đỗ xanh.
Khi thưởng thức, dân Huế thường chậm nước mắm ngọt, thêm chút hành phi, rau thơm, tóp mỡ. Người ăn cay chuộng ớt chưng hơn ớt tươi.
Giá cả cũng không hề đắt đỏ, khoảng có giá từ 10.000 – 15.000 đồng/ 1 đĩa.
Bánh bột lọc chiênBánh lọc chiên chính là bánh lọc trần nhân tôm được đem rán lên.Sau khi nặn xong, người bán được đem cho vào chảo dầu nóng thay vì hấp chín.
Thành phẩm biến đổi thành màu trắng đục, ngậy và giòn hơn nhiều so với mẫu truyền thống. Cách thưởng thức phổ biến là ăn kèm với tương ớt hoặc nước mắm ngọt ớt bột .
Bánh bột lọc chayCách làm bánh tương tự bánh bột lọc gói lá nhưng phần nhân thay thế bằng đậu phụ, cà rốt, mộc nhĩ. Nước mắm nguyên chất cũng đổi bằng xì dầu và ớt tươi. Biến tấu này thường bán trong cửa hàng đồ chay với giá 6.000 đồng/1 chiếc. Nổi bật nhất là các quán trên đường Nguyễn Công Trứ.
Đăng bởi: Đỗ Thị Lê Uyên
Từ khoá: Bánh bột lọc: Món bánh “cởi mở” bậc nhất và chuyến chu du khắp 3 miền
Cập nhật thông tin chi tiết về Bánh Chưng Và Bánh Tét Ở Hai Miền Nam trên website Efjg.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!